ماه ذیالقعده اولین ماه از ماههای حرام است. ماههای حرام زمانهایی هستند که جنگ در آنها ممنوع بوده و احکام ویژهای نیز از جهت شرعی و فقهی دارند. اما استفاده اخلاقی و تربیتی که از این حکم میتوان کرد، این است که اگر جنگ و نزاع میان مردمان در این ماه حرام شده است، حتماً منازعه و محاربه با خداوند باید بیشتر مورد نفرت قرار گیرد؛
بنابراین، شایسته است انسان مؤمن در این ماهها بیشتر به فکر باشد تا اندیشه و اعضای او با گناه و معصیت، به مخالفت با خداوند برنخیزد. درباره خصوصیات ماههای حرام از شیخ مفید علیه الرحمة روایت شده است که رسول خدا صلوات الله علیه فرمودند: کسی که سه روز از ماه حرام، پنجشنبه، جمعه و شنبه را روزه بگیرد، خداوند عبادت یک سال را برای او می نویسد. و در روایت دیگری آمده است که: عبادت نهصد سال که روزهای آن را با روزه و شبهایش را در عبادت گذرانده است، برای او نوشته می شود. این روایت با روایتی که درباره روزه سه روز در هر ماه(دو پنجشنبه و یک چهارشنبه) وارد شده، منافاتی ندارد. و اگر دو پجشنبه و یک چهارشنبه و جمعه را روزه بگیرد، بعید نیست که برای عمل به هر دو روایت کافی باشد..
روز بیست و پنجم ذیالقعده روز دحوالارض است و یکى از آن چهار روزی است که در تمام سال به فضیلت روزه ممتاز است. میرداماد در رساله أربعة أیّام، اعمالی را که در تعظیم و تکریم «ایام اربعه» در روایات آمده است، جمع آوری کرده است. وی در فصل اول، در بیان ایام اربعه می نویسد: بباید دانستن که در هر سال، چهار روز عظیم القدر جلیل المنزله است که نزد اللّه تعالی، اعزّ و اکرم ایّام سال، آن چهار روز است و آن روزها را در اصطلاح شرع شریف، ایّام اربعه می گویند. یکی از ایام اربعه، یوم دحو الأرض است و آن روز بیست و پنجم ماه ذی القعدة الحرام است. دوم، یوم الغدیر است و آن هجدهم ماه ذی الحجة الحرام است…. سوم، یوم المولود است که روز ولادت کریم شریف خاتم الانبیاء و سیّد المرسلین ـ صلوات اللّه علیه و آله الفائزین ـ بوده و آن روز هفدهم ماه ربیع الاول است. چهارم، یوم المبعث است که اول بعثت خاتم الانبیاء… در این روز بوده است و به جنّ و انس از برای اکمال دین و اتمام شریعت مبعوث شده است و آن روز بیست و هفتم ماه رجب المرجب است. این چهار روز در فضل و منزلت، پنجم ندارد.
معنای دحو الارضدحوالارض به معنای گستردگی خشکی بر روی زمین است. پیش از پیدایش خشکی، اطراف کره زمین را آب فراگرفته بود. در این روز، زمین از زیر کعبه خشک شدن خود را آغاز کرد. روز دحوالارض، یکی از روزهایی است که روزه داری در آن مستحب است و طبق بیان علی بن موسی الرضا(علیه السلام) ، روزه این روز ثواب 60 ماه روزه را دارد.
|
و در این روز حضرت ابراهیم(علیه السلام) و حضرت عیسی بن مریم(علیه السلام) متولد شدند.در مناظره معروفی که بین امام صادق(علیه السلام) و ابن ابی العوجا اتفاق افتاد، حضرت چنین فرمود: خداوند کعبه را دو هزار سال قبل از دحوالارض خلق کرد.در روایتى از امیرمؤمنان(علیه السلام) نقل شده است: اوّل رحمتى که از آسمان به زمین نازل شد، روز بیست و پنجم ذى القعده بود; بنابراین اگر کسى آن روز را روزه بگیرد، و آن شب را به عبادت بپردازد، پاداش عبادت یکصد سال را دارد.همچنین فرمود: در آن روز، اگر گروهى به ذکر خدا بپردازند، خداوند حاجتشان را پیش از آن که متفرّق شوند برآورده سازد; خداوند در این روز هزار هزار رحمت نازل مى کند که قسمتى از آن شامل کسانى است که جمع گردند و به ذکر خدا بپردازند و روزش را روزه بدارند و شبش را عبادت کنند
اعمال شب و روز دحو الارض
1- روزه
روز دحوالارض از چهار روزی است که در تمام سال به فضیلت روزه گرفتن، ممتاز
است و در روایتى آمده است که روزهاش مثل روزه هفتاد سال است؛ و در روایت
دیگر کفاره هفتاد سال است و هر که این روز را روزه بدارد و شبش را به عبادت
بسر آورد از براى او عبادت صد سال نوشته شود؛ و هر چه در میان آسمان و
زمین وجود دارد براى کسی که در این روز روزهدار باشد استغفار میکنند. و
این روزى است که رحمت خدا در آن منتشر گردیده و از براى عبادت و اجتماع به
ذکر خدا در این روز اجر بسیارى است و از براى این روز به غیر از روزه و
عبادت و ذکر خدا و غسل دو عمل وارد است.