شمه ای از سیره اخلاقی و عملی امام خمینی (ره)

امام خمینی (ره) از دیدگاه مقام معظم رهبری

درست است که ما منازل امثال آن بزرگوار را نمى‏توانیم بفهمیم؛ اما از همین پایین که انسان نگاه مى‏کند، اوج آن باز بلندپرواز را مى‏بیند. خدا شاهد است که بعد از هر ماه رمضان، گاهى که خدمت امام مى‏رسیدم، برایم محسوس بود که در این ماه رمضان، امام نسبت به گذشته بالاتر رفته، پرواز کرده و از مادّه دورتر شده است. روزبه‏روز جلوتر مى‏رفت و خودش را کاملتر مى‏کرد. انسان مؤمن، این است. «من ساوى یوماه فهو مغبون». اگر دو روزمان مثل هم باشد، سرمان کلاه رفته است. مغبون، یعنى فریب خورده، سرکلاه‏رفته. و کسى که فردایش از امروزش بدتر باشد، «فهو ملعون»؛ یعنى طرد شده است.(فرازی از بیانات مقام معظم رهبری در دیدار با فرماندهان و جمعی از سپاهیان و اعضای کمیته انقلاب اسلامی ... 29/11/69.)

سیره امام خمینی (ره) در خانه

  خوش خُلقی با همسر : همسر، فرزندان و خدمت گزارانی که سالیانی دراز در کنار امام خمینی بودند، همگی به حُسن رفتار امام راحل در محیط خانواده گواهی داده اند. همسر امام در این باره می گوید:

امام، احترام ویژه ای برای من قائل بودند و حتی در اوج عصبانیت نیز هرگز نسبت به من بی احترامی و اسائه ادب نمی کردند. همیشه جای خوب را به من تعارف می کردند و همیشه تا من سر سفره نمی آمدم، شروع به خوردن غذا نمی کردند. به بچه ها هم می گفتند: صبر کنید تا خانم بیاید.

امام خمینی در بیان قدردانی از همسر خویش چنین گفته است: «فداکاری ای که خانم در زندگی کرده اند، هیچ کسی نکرده است. همسر امام در پاسخ به این پرسش که امام چگونه همسری است و در طول سال های زندگی با شما چگونه رفتار کرده است، می گوید:رفتار ایشان با من، بسیار خوب بوده است. من از ایشان، خیلی راضی هستم. همیشه احترام مرا داشته اند. هیچ وقت با تندی صحبت نمی کنند. اگر لباس و حتی چای بخواهند، می گویند: ممکن است، بگویی به من فلان لباس را بدهند! حتی گاهی خودشان چای خودشان را می ریزند. امام، محیط زندگی را و احترام به همسر و فرزندان را، بخشی از سلامت و سعادت جامعه آینده می دانند.

  دختر بزرگوار امام (ره) نقل می کردند که: امام با افراد خانواده بسیار گرم و مهربان بودند و در عین اینکه ما به خاطر جذبه ای که داشتند حساب می بردیم ولی در همان حال خیلی با پدر، گرم و مهربان و صمیمی بودیم. امام همه اولادشان را به یک نظر نگاه می کنند و به همه به یک اندازه محبت دارند به طوری که بعد از این همه سال ما هنوز متوجه نشدیم امام کدام فرزندشان را بیشتر دوست دارند.

احترام به کودکان

  علی بر دوش امام :حاج سید احمد آقا خمینی: بارها شده بود که من وارد اتاق می شدم و امام مرا نمی دیدند.می دیدم که امام به زانو روی زمین نشسته اند و پسرم علی روی دوش شان سوار است. خیلی دلم می خواست از آن صحنه ها فیلم یا عکس بگیرم، اما می دانستم که امام نمی گذارند. صمیمیت و صداقت امام با بچه ها و مادرم خیلی عجیب بود.

آیت اله مظاهری می فرمایند : من سی سال با رهبر عظیم الشان انقلاب بودم ، به جان این شخصیت بزگوار قسم میخورم مطلبی که شبه غیبت باشد از ایشان ندیدم.

  عطوفت با کودکان : آیت اللّه معرفت: من به کربلا مشرف شده بودم که امام تشریف آوردند... . من دیدم که در بالای سر امام حسین علیه السلام نشستند و مشغول نماز شدند. رسم مردم بغداد این است که می آیند و شیرینی یا شکلات یا خرما و از این چیزها، تقسیم می کنند.امام آنجا نشسته بودند.بنده در نزدیکی ایشان نشسته بودم. بنده زاده هم با من بود که خیلی کوچک بود.آقایی شیرینی آورد و جلوی من و امام و دیگران گذاشت. امام شیرینی را برداشت و با کمال مهربانی به بنده زاده داد، زیرا به او شیرینی نداده بودند و ایشان در چنین جایی به این مسئله توجه کردند.

اجتناب از غیبت

  حتی شبهه غیبت نشنیدم :آیت اللّه مظاهری: من سی سال با استاد بزرگوارم رهبر عظیم الشأن انقلاب بودم، به جان این شخصیت بزرگوار قسم می خورم، مطلبی که شبه غیبت باشد، از ایشان ندیدم. غیبت که نه شبهه غیبت هم ندیدم.

  حجت الاسلام و المسلمین توسلیمی گویند : هیچ امری امام را بیشتر از غفلت اوامر الهی متغیر نمی کرد، به خصوص اگر کسی در محضر ایشان قصد غیبت شخص یا قصد اهانت به بزرگان دین را داشت.روزی بنده حاضر بودم.شخصی نسبت به یکی از علما و مراجع مطلبی گفت که بوی اهانت در آن بود. امام او را مورد عتاب شدید قرار دادند و بر او برآشفتند؛ با اینکه شخص گوینده از مخلصین امام بود.ایشان در تکلیف الهی هیچ گاه ملاحظه اشخاص را نمی کردند.اگر نزدیک ترین افراد به ایشان می خواستند در محضر ایشان خبری بگویند که غیبت یا اهانت بود، جرئت نمی کردند؛ چون امام می فرمودند: «حاضر نیستم این مطلب را بشنوم».

سیره امام خمینی درتدریس و تربیت شاگردان 

  از خصوصیات درسی حضرت امام که بر جاذبیت درسشان نیز می افزود تذکرات اخلاقی ایشان بود . گاه این تذکرات را به مناسبتهایی در موقع شروع درس و یا در ایامی که منجر به تعطیلات می شد، می فرمودند ... . گاه این تذکرات آنچنان نافذ و مؤثر بود که بعضیها در درس امام به گریه می افتادند و بعضیها هم از حال می رفتند

  یکی از یاران امام رحمه الله می گوید: من یازده سال در نجف خدمت امام بودم . هرگز حوادث و رویدادهای بزرگ سیاسی موجب آن نشد که امام از برنامه های حوزه ای و تدریس فقه اسلام باز بمانند و یا با سردی و بی نشاطی این برنامه ها را انجام دهند .

  امتیاز درس امام ارج نهادن فراوان به روایات اهل بیت علیهم السلام بود ... . امام عملا به روایات عنایت داشتند

احترام به فقها و علما

 امام هنگام صحبت از استادشان می فرمودند: «شیخ عارف کامل ما شاه آبادی » و در دنباله آن نیز، «روحی فداه: جانم فدای او باد» را اضافه می کردند . مرحوم آیة الله مطهری می گفت: «من هرگز از حضرت امام نشنیدم که اسم مرحوم شاه آبادی رحمه الله را بیاورند و بدنبال آن، "روحی فداه" را نگویند .»

 حضرت امام نه تنها به استادان خود احترام می گذاشتند، بلکه از تمام علما و دانشمندان به نیکی یاد می کردند . یکی از شاگردان حضرت امام خمینی رحمه الله می گوید: در یکی از نوشته های خود، درباره مطلب کسی، نوشته بودم که سخن وی «ظاهر الفساد» است . ایشان هنگام مطالعه نوشته من، در کنار آن مرقوم داشتند: «احترام مشایخ و بزرگان پیوسته باید مراعات شود .» 

  یکی دیگر از شاگردان حضرت امام خمینی رحمه الله می گوید: عصرها امام در مسجد سلماسی قم درس اصول می گفتند . به ایشان اطلاع داده بودند که در مجلس درس بعضی از محققین نسبت به ملا صدرا رحمه الله اهانت شده است . ایشان با حال عصبانیت و در مقام موعظه و نهی از جسارت کردن به بزرگان دین فرمودند: «وما ادریک ملاصدرا: تو چه می دانی که ملاصدرا کیست؟ مسائلی را که بوعلی سینا از حل آنها عاجز مانده، ملاصدرا حل نموده است . چرا مواظب زبانمان نیستیم؟»

همسر امام خمینی (ره) می فرمایند :

امام احترام ویژه ای برای من قائل  بودند و حتی در اوج عصبانیت نیز هرگز به من بی احترامی و اسائه ادب نمی کردند . همیشه جای خوب را به من تعارف می کردند و همیشه تا من سر سفره نمی آمدم شروع به غذا خوردن نمی کردند .

  احترام نسبت به بیت آیت الله بروجردی (ره) :خانم آیت الله...بروجردی مریض شده بود ،خانم آمدند ،به آقا گفتند : ایشان مریض شده اند ،اقا گفتندحتما ایشان را دعوت کنید بیاید تهران. و ایشان آمدند تهران و به بیمارستان و دکتر رفتند و فکر کنم یک هفته ای هم خانه خانم مهمان بودند،خیلی رفتار امام نسبت به خانواده آقای بروجردی برایم جالب بود. به هرحال خانم آقای بروجردی کسی بود . هر روز امام پایین پله میایستادندچون اتاق خانم بالا بود. یکی از ماها واسطه میشدیم. میگفتند به خانم سلام برسانید. بگویید: حالا شما خوب است؟ کاری ندارید؟ به خاطر حرمتی که برای آقای بروجردی قائل بودند و خانم آقای بروجردی هم میآمدند بالای پله میایستادند. ایشان هم خیلی تعارفی بودن  با کلماتی که خیلی ادیبانه بود بین اینان رد و بدل میشد. سایه عالی کم نشود و ظل عالی مستدام و از این تعارفها به هم میکردند. بعد هم امام به ما میگفتند این مدتی که ایشان این جا هستند شما سعی کنید حتماً  بیایید. ناهار و شام بیایی( نقل از فاطمه طباطبائی ؛ عروس امام خمینی )

  احترام برادر بزرگتر در حد یک استاد : بارها و بارها شاهد احترام بیش از حد امام نسبت به آیت الله پسندیده بودیم. ایشان به عنوان برادر بزرگتر و استاد امام در دوران کودکی و نوجوانی در حد یک استاد و شبیه یک پدر، مورد احترام امام قرار می گرفت. مجلس انس امام با برادر بزرگترشان به دور از مسائل سیاسی و رهبری جهان اسلام، احوالپرسی و تفحص از مشکلات احتمالی برادر بود.

احترام به والدین در سیره امام خمینی

  احترام به والدین در نزد امام خمینی ( رحمه الله) نیز از اهمیت خاصی برخوردار بود که برای نمونه به بیان چند مورد از سیره ی حضرت ایشان می پردازیم: یک بار یکی از مسؤولان مملکتی برای انجام کارهای جاری به خدمت امام رسید، همراه او، پدر هم دیده می شد . پس از این که از خدمت امام بازگشت، گفت: «وقتی می خواستم به حضور امام برسم، من جلو افتاده بودم و پدرم از شت سر می آمد . پس از تشرف; پدرم را به امام معرفی کردم . امام نگاه می کردند و فرمودند: این آقا پدر شما هستند؟ پس چرا شما جلوتر از او راه افتادی و وارد شدی؟»  

  دکتر فاطمه طباطبائی در مورد احترام کودکان به والدین در سیره ی حضرت امام خمینی چنین نقل می کنند:  «یادم است که پسر کوچکم وقتی با تندی جوابم را داد، آقا جدا از رفتار او با من ناراحت می شد . بعدا او را جداگانه می خواستند و می گفتند: تو رفتارت با مادرت خیلی بد بود . به من می گفتند: نباید رفتارش این گونه باشد . یعنی از کنار این قبیل مسائل به ظاهر ساده هم راحت رد نمی شدند»

منابع :http://www.hawzah.net

 http://www.tebyan.net

http://jamaran.ir/fa

http://leader-khamenei.com/

http://www.imam-khomeini-isf.com/

http://www.lailatolgadr.ir/

http://broujerdi.org/

http://www.goonagoon.org