بحث امشب راجع به روایت ثقلین است که نزد پیغمبر اکرم«صلی الله علیه و آله و سلّم» اهمیّت فراوانی دارد و بارها در زمان حیات خود و در هر فرصتی، این روایت را فرمودهاند و روز رحلت خویش نیز به مسجد آمدند و روایت را تکرار فرمودند. حتی در آخرین لحظات حیات نیز قلم و دوات خواستند تا بنویسند، اما نگذاشتند. این روایت را شیعه و سنّی در کتب معتبر خویش نقل کردهاند و نزد همۀ مسلمانان تواتر لفظی و معنوی دارد.
«إِنِّی تَارِکٌ فِیکُمُ الثَّقَلَیْنِ کِتَابَ اللَّهِ وَ عِتْرَتِی أَهْلَ بَیْتِی وَ إِنَّهُمَا لَمْ یَفْتَرِقَا حَتَّى یَرِدَا عَلَیَّ الْحَوْضَ مَا إِنْ تَمَسَّکْتُمْ بِهِمَا لَنْ تَضِلُّوا»[1]من دو چیز گرانبها براى شما مىنهم: کتاب خدا و عترت خود؛ اهل بیتم، و آن دو تا وقتى که در حوض بر من وارد شوند از هم جدا نمىشوند، اگر دست به دامن آن دو شوید هرگز گمراه نخواهید شد.یعنی ای مردم، قرآن و عترت، دو ثقل گرانبها هستند و از هم جدا شدنی نیستند و اگر زمانی جدا شدند، بدانید اسلام واقعی وجود ندارد. اگر جدا شوند، ضلالت است و اگر میخواهید هدایت شوید و سعادت دنیا و آخرت داشته باشید، باید به یک دست شما قرآن و به دست دیگر عترت باشد. در این صورت دین شما کامل و مرضیّ خداوند میشود.
پیامبر اکرم«صلی الله علیه و آله و سلّم»، از قرآن کریم با عبارت «کتاب الله»، به عنوان یکی از دو میراث گران بهای خود نام میبرند. از این فرمایش ایشان فهمیده میشود که آیات نازل شده بر پیامبر اکرم «صلی الله علیه و آله و سلّم»، در زمان حیات آن نبیّ گرامی، به صورت کتاب جمع آوری شده است؛ لذا اینکه مشهور شده قرآن را بعد از رحلت پیغمبر اکرم «صلی الله علیه و آله و سلّم» جمع کردهاند، صحیح نیست و با تصریح خود قرآن کریم، مبنی بر کتاب بودنِ قرآن، منافات دارد.
آیات متعدّدی از قرآن شریف، آن را با عبارت «کتاب» یا «قرآن» معرفی میکند.[2] وقتی جبرئیل یک آیه یا چند آیه و یا یک سوره میآورد، از طرف خداوند، جای آن آیات را نیز در قرآن مشخص میکرد. پیغمبر اکرم«صلی الله علیه و آله و سلّم»، شانزده کاتب وحی داشتند که بنا بر نقل سنّی و شیعه قرآن را مینوشتند و به تأیید پیامبر میرساندند. رئیس کتّاب نیز، امیرالمؤمنین علی«علیهالسّلام» بودند.
بنابراین، قرآنی که امروز در دست مسلمانان است، همان قرآن جمع آوری شده در زمان رسول الله است و به جرأت میتوان گفت: حتی یک حرف در آن، کم یا زیاد نشده است.